Compost zelf maken

• Compost maakt kleibodems lichter en zorgt dat zandbodems water beter vasthouden.
• Ook brengt compost de zuurgraad van de bodem tot optimale waarde en buffert het temperatuurverschillen tussen dag en nacht.
• Compost voorkomt daarnaast ook nog eens erosie van de bodem en beschermt de planten tegen parasieten en ziekten.

Wat kun je composteren?
Alle organische afvalstoffen uit keuken en tuin zijn geschikt. Mest en bladeren verteren doorgaans snel, houtige bloemstelen en dikke takken veel langzamer. Schillen van aardappelen, citrus- en andere vruchten, groenteresten, eierschalen, doppen van noten, theebladeren en theezakjes, koffiedik en koffiefilters, papier van de keukenrol, kleine hoeveelheden etensresten, mest van kleine planteneters (vb.: cavia, konijn, ...), snijbloemen en kamerplanten (zonder aarde), versnipperd snoeihout, haagsnoeisel, zagemeel en schaafkrullen, grasmaaisel, bladeren, onkruid, resten uit groente- en siertuin, ...

Als je een grote tuin hebt met veel bomen, struiken, een grasveld of een behoorlijke groentetuin, dan kies je voor een composthoop. Een composthoop aanleggen is vooral zinvol als per keer dat een hoop wordt opgezet 3 à 4 m³ materiaal kan worden verzameld. Deze pagina beperkt zich tot het compostvat.

Hoe je goede compost maakt
Plaats het compostvat op een zonnige plek in de tuin. Zonder uit te drogen warmt het materiaal in
het vat dan op en wordt de afbraak versneld. De bodemplaat van het vat plaats je bij voorkeur op enkele tegels zodat hij niet in de grond zakt.

Luchttoevoer
De geperforeerde en geprofileerde bodemplaat zorgt voor luchttoevoer onderaan in het vat. Hierdoor kan ook het eventuele overtollige vocht wegsijpelen en kunnen de nuttige bodemorganismen zich een toegang verschaffen tot het verterend materiaal.

Op de bodemplaat wordt een tonvormige romp geplaatst, die geen lucht toelaat via de zijkant, zodat het materiaal in het vat niet kan uitdrogen. Onderaan is een luik waarlangs je kan kijken hoe ver het composteringsproces gevorderd is en waarlangs je de compost kan verwijderen. Bovenaan wordt het vat afgesloten met een deksel dat voorzien is van ventilatiegaten.

Opstarten
Voor een goede luchtcirculatie bedek je de bodemplaat eerst met kleine takjes, resten van snijbloemen of uitgebloeide kamerplanten. Het is het beste het vat bij het opstarten ten minste voor de helft te vullen zodat de temperatuur snel oploopt (40 à 50 °C). Belangrijk is dat je 'groene' materialen (= vochtige materialen zoals: bladeren, schillen, gras,...) vermengt met bruine (= droog, verhout, meestal bruin materiaal zoals: snoeihout, gehakseld hout,...)
Je vult vervolgens het compostvat dagelijks bij met kleine hoeveelheden keuken- en tuinafval en je vermengt dat met het aanwezige materiaal.

Beluchten
Twee à drie keer per week belucht je het compostvat met een beluchtingsstok die op verschillende plaatsen in de compost wordt gestoken, een kwartslag gedraaid en er vervolgens weer wordt uitgetrokken. Hierdoor wordt alles opgeschud en wordt er wat oude compost naar boven gebracht om het nieuwe materiaal mee te enten.

Oogsten
Na enkele maanden kan je oogsten. Dat kan langs het luik, maar handiger is het om hiervoor de volledige mantel weg te nemen. Let er op dat de gaatjes in de bodemplaat niet verstopt zitten, maak ze zuiver alvorens opnieuw op te starten. Het onverteerde materiaal bovenop de compost gebruik je om je vat terug op te starten.