Beton, cement, specie en meer
Hoeveel liter beton uit een zak van 25kg?
Wij waren ooit eens als klant in een bouwmarkt, waar we een andere klant aan de verkoper hoorde vragen hoeveel zakken betonmengsel hij nodig had voor zijn toepassing. Ofwel hoeveel liter beton hij kon maken uit een zak van 25 kg. De verkoper had geen idee. Wij gelukkig wel en maakten met onze opmerking zowel de koper als de verkoper blij.Voor iedereen die het horen wil: 'Met één zak betonmengsel à 25 kg maak je 12 liter beton, ofwel 1 bouwemmer vol!' Goed onthouden dus. Hieronder vind je meer handige informatie over het werken met beton, cement en mortels.
Kant & Klaar Beton
Beton, hoe verwerk je dat
Beton kant & klaar uit de bouwmarkt
Beton koop je 'kant & klaar' gewoonlijk in zakken van 25 Kg. Je hoeft alleen maar water toe te voegen en er doorheen te mengen. Met één zak betonmengsel à 25 Kg maak je 12 liter beton, ofwel 1 bouwemmer vol!
Beton zelf maken
Heb je een iets grotere hoeveelheid beton nodig, dan maak je het voordeliger zelf.
De mengverhouding van beton is Cement : Zand : Grind = 1 : 2 : 3 ofwel 1 deel cement, 2 delen zand, 3 delen grind. Daarbij komt 0,5 tot 0,6 deel leidingwater.
Voor standaard beton
Gebruik portland- of lichter gekleurd hoogovencement, scherp- of rijnzand en grind met een korrelgrootte van bijvoorbeeld 4 tot 16 mm of 4 tot 32mm.
Volgorde
Meng altijd eerst het zand en de grind. Daarna meng je de cement er door tot je een egale mix hebt. Vervolgens voeg je geleidelijk het water toe.
Hoe minder water, des te beter je beton! Als je toch teveel water hebt gebruikt, voeg dan nog wat extra cement, zand en grind volgens de 1-2-3-verhouding toe.
Toevoegingen
De eigenschappen van je beton kun je beïnvloeden door stoffen toe te voegen, zoals kleurstoffen, vezels voor versterking, waterglas om beton waterdicht te maken en zouten voor snellere uitharding (snelbeton). Overigens is snelbeton minder sterk dan gewoon beton.
bekijk betonmolens
Cementmortel
Algemeen
Cementmortel is een mix van cement, zand en water. Afhankelijk van de verhoudingen en eventuele toevoegingen, kun je deze mortel gebruiken voor metselen, tegelen, stukadoren, voegen en voor restauratie- en reparatiewerk.
Cementmortel kant & klaar
Cementmortel koop je 'kant & klaar' in zakken van 25 Kg. Dat geeft ca.15 l specie en is ruim voldoende voor ± 0.5 m2 halfsteens metselwerk waalformaat. Je hoeft alleen maar water toe te voegen en er doorheen te mengen. Soms zijn er stoffen bijgemengd om de verwerkbaarheid te verhogen.
Cementmortel zelf maken
Heb je een iets grotere hoeveelheid nodig? Je maakt het ook gemakkelijk zelf in de verhouding 1 deel cement, 3 à 4 delen zand en 0,6 tot 1 deel leidingwater.De ene metselaar zal een vettere metselspecie (1:2,5) prettiger vinden en de andere een schralere specie (1:3,5).
Gewoonlijk worden Portland-cement en bouwzand gebruikt. Voor voegwerk gebruik je zilverzand of witzand.
Wel of geen kalk in je metselspecie?
- Bij het opmetselen van waterdichte buitenmuren gebruik je liefst een specie met uitsluitend cement als bindmiddel.
- Voor binnenmuren en binnenbladen van spouwmuren kan in de meeste gevallen net zo goed, of zelfs beter, gebruik worden gemaakt van kalkspecie. Denk aan sterk zuigende ondergronden zoals de normale baksteen en kalkzandsteen.
En waarom dan?
- Allereerst maakt kalk je specie smeuïger en dus beter verwerkbaar.
- Je wilt dat de sterkte van de voeg meer in evenwicht komt met de sterkte van de steen.
Bij sommige situaties kan de cement zelfs volledig zijn vervangen door kalk. Deze kalkmortel wordt onder andere in restauratiewerk gebruikt.
Meng altijd eerst de juiste hoeveelheid cement en zand (en eventueel kalk) in een speciekuip. Daarna meng je geleidelijk het water er grondig doorheen tot je de juiste dichtheid hebt. Dat kun je eenvoudig checken:
Trek met je troffel een sleuf door de mortel. Blijft de specie in een buikje staan, dan is die goed.
Zakt het in? Dan is de mortel te slap, en heb je teveel water gebruikt.
Voegspecie
Voegspecie of voegmortel heeft de verhouding meestal 1 deel cement op 4 delen zand. Of 1 deel cement, 3 delen zand en 0.5 deel kalk bij zachtere stenen.
Pure kalkmortels werden en worden vaak gebruikt bij monumenten vanwege de de zachtheid van de stenen. Deze mortels bestaan uit kalk (steenkalk of schelpkalk) en zand, dus zonder toevoegingen van bijvoorbeeld cement.
Metselgereedschap
Mengen, hoe en waarmeeMengen van beton en specie kan heel simpel en voordelig, zonder speciale gereedschappen. Het kan ook heel gemakkelijk en snel met WEL speciale gereedschappen. Hieronder zie je de mogelijkheden:
- Hele kleine hoeveelheden kun je handmatig maken door omscheppen in een stevige bouwemmer of speciekuip. De zijwanden van kuip of emmer maken het goed handmatig mengen vaak nogal lastig. Wat je nodig hebt om te mengen is een troffel, een klein schepje wordt ook wel gebruikt.
- Niet al te grote hoeveelheden tegelijk, maak je door het zand, het grind en de cement met de schep te mengen op een oude daarvoor neergelegde houten plaat. Op deze manier heb je alle ruimte om te werken. Meng eerst de vaste ingrediënten goed door elkaar, maak een kuiltje en voeg onder omscheppen telkens wat water toe. Deze manier werkt best goed als je er eenmaal aan gewend bent. Wat je nodig hebt is een betonschep.
- Met een speciekuip en een betonmenger werkt handig en snel voor kleinere hoeveelheden. Wat je nodig hebt is een handmengmachine, geschikt voor specie of beton.
- De betonmolen is de onbetwiste winnaar wanneer het om gebruiksgemak en efficiënt werken gaat, vooral als je wat grotere hoeveelheden nodig hebt. Terwijl de betonmolen zijn werk doet, kun je jouw aandacht ook nog op andere zaken richten. Wat je nodig hebt is (meestal) een betonmolen van 120 à 160 ltr.
Handig om te weten
- Verwerk beton en mortels niet bij risico op vorst, als je kapotvriezen wilt voorkomen.
- Wil je een vloertje storten op het zand? Tril de ondergrond stevig aan, bedek met plasticfolie, breng daarop wapening aan (in het midden of iets daaronder) en stort je beton. Bij heet weer nathouden om te snel drogen te voorkomen, eventueel afdekken.
- Reinig je gereedschap vlot nadat je het gebruikt hebt. Wie dat niet doet, krijgt spijt!
Vraag advies
Er zullen bij het werken met beton situaties kunnen voorkomen waarbij wapeningsstaal moet worden gebruikt. Dat kunnen wapeningsstaven zijn maar ook betonstaalnetten. Schroom niet om gedegen advies te vragen bij een vakman om teleurstellingen of erger te voorkomen.
Hieronder enkele oude fabrieksrecepten uit ±1930.
Wees voorzichtig met chemische stoffen.
Snel verhardend beton
De meest simpele manier om, sneller dan normaal, een hogere drukvastheid te bereiken, is door het beton intensiever te mengen. Ook de temperatuur en de vochtigheid spelen een belangrijke rol in het verhardingstijd van het gestorte beton.Door de mengtijd van 1-2 min tot 5 min te verhogen, kan je de drukvastheid na drie dagen verdubbelen.
De temperatuur moet minstens 21°C zijn, terwijl je er voor moet zorgen, dat het toegevoegde water niet kan verdampen. Afdekken dus met een goede bouwfolie!
Ook kan je het beton sneller doen verharden door aan het aanmaakwater 2 tot 4 % calciumchloride of 7 tot 10 % calciumoxychloride toe te voegen. Gewoonlijk maakt men een geconcentreerde oplossing en voegt hiervan de overeenkomstige hoeveelheid aan het aanmaak water voor iedere zak cement toe. De werking is niet bij alle soorten cement gelijk, men moet dus eerst een klein proefje maken. Nadeel van dit zogenaamde snelcement is dat deze geforceerde manier van uitharden van invloed is op de uiteindelijke eindsterkte van het beton.
Hechten van nieuwe op oude cementlagen
Bij vloeren komt het vaak voor, dat men gaten moet repareren of de vloer geheel van een nieuwe deklaag moet voorzien. Voordat een nieuwe cementlaag wordt aangebracht, wordt wel de methode van "aanbranden" toegepast. Maar allereerst moet er schoongemaakt worden:De oude ruwe cementlaag wordt zo goed mogelijk schoon en stofvrij gemaakt. Soms wordt voor het schoonmaken een zoutzuuroplossing gebruikt. Of dat in jouw geval nodig is, daarvoor raadpleeg je het best een vakman of de vakhandel.
Aanbranden:
Als de oude cementlaag helemaal schoon en droog is, besprenkel je hem met water. Niet teveel, maar juist genoeg om de cement vochtig te maken. Een drukspuit is hiervoor ideaal. Strooi nu een zeer dun laagje pure cement over het natgemaakte oppervlak. Als het een vloer betreft, doe je dat op dezelfde wijze, als dat je vanuit de hand graaszaad zou zaaien. Nogmaals, een zeer dun laagje is voldoende en 100% dekking is niet persé noodzakelijk, want je kunt het uitsmeren met de kwast. Hierop wordt dan onmiddellijk de nieuwe laag aangebracht.
Nog beter:
Het hechten van de nieuwe lagen op de oude kan men aanmerkelijk verbeteren door de oude laag op de gewone wijze eerst schoon te kappen en dan met onverdund waterglas in te smeren. Men moet waterglas gebruiken met een soortelijk gewicht van 41,25° tot 42,75° Baumé en met een samenstelling natriumoxyde kiezelzuur als 1 : 3,25. In het natte waterglas strooit men iets droog cementpoeder en versmeert het met een kwast. Hierop wordt dan onmiddellijk de nieuwe laag aangebracht.
Steen tegen verweren beschermen
In landen met een vochtig klimaat, zoals het onze, worden alle soorten steen op den duur aangetast. Dit is een natuurlijke verweringsproces door water, dat door de steen opgezogen wordt. In de winter tenslotte bevriest het water binnen in de steen en door de uitzetting van water bij het bevriezen springt de steen stuk. Het is bijna onmogelijk om een poreuze steen absoluut dicht te maken. Daarom is het beter om het oppervlak waterafstotend te maken en toch poreus te laten. Hierdoor kan het toch opgenomen water in droge tijden weer verdampen. De behandeling met ongekookte lijnolie is op zich al een vrij goede remedie. Maar omdat lijnolie zelf ook veel water opneemt, kun je het preparaat aanmerkelijk verbeteren, door paraffine-alcohol toe te voegen. Paraffine is sterk waterafstotend. De samenstelling vind je hieronder.Men neme:
| Ongekookte lijnolie | 100 | dl | |
| Siccatief | 1-5 | dl | |
| Paraffine-alcohol | 8-10 | dl |
Schilderen van baksteen
Schilderen met olieverf is een methode om baksteen waterdicht te maken. Bedenk dat niet alleen het uiterlijk van de steen compleet veranderd, de steen kan ook niet meer ademen. Als dit alles geen probleem is, dan zou je onderstaande oplossing uit de jaren dertig kunnen toepassen:Allereerst breng je een vrij vette grondverf aan. Vrij vet dus, want een deel van de olie wordt door de steen opgezogen wordt. Om het indringen van de grondlaag te verbeteren, verdun je hem nog met terpentijnolie. Om te voorkomen dat de steen al je verf opzuigt, kun je een poriënvuiler toepassen. Onder andere aluminiumpalmitaat of stearaat is hiervoor geschikt.
Op de grondlaag komt nu een tweede verflaag, die niet zo verdund wordt. De derde laag is een normale verf. In het verleden werd hiervoor, bij voorkeur, een standolie-loodwitverf gebruikt.
Mengen & Roeren
Over beton en cement, zoals de verwerking, toepassingen en beton en cement waterdicht maken, maar ook voor het maken van imitatie marmertegels, terrazzovloeren en nog veel meer kijk je in de boeken Mengen & Roeren, een standaardwerk van verzamelde fabieksrecepten uit de dertiger jaren. De boeken bevatten een schat aan informatie en zijn gratis te downloaden als pdf.Klik op de link en ze openen in een nieuw scherm.
|
||||||||||
