Factis, wassoorten, plastische massa's, gummi, rubber en nog veel meer

Bruine factis

Raapolie	100		dl
Zwavel	15		dl

De raapolie wordt eerst gedurende enige tijd op 100° tot 130° C verhit tot het schuimen opgehouden is. De olie is nu geheel watervrij. Daarna voegt men de zwavel in stukken of gesmolten toe en houdt de temperatuur zo lang constant tot de zwavel geheel opgelost is. Hierna wordt de temperatuur tot 140° C verhoogd. Bij deze temperatuur begint de zwavel met de olie te reageren, de olie wordt rood-bruin en begint weer te schuimen, daar iets waterdamp en zwavelwaterstof bij de reactie afgesplitst worden. De olie houdt men nu zo lang op 140° C, tot de zwavel bij bet afkoelen van een klein proefje niet meer uitkristalliseert.

Nu verhit men de olie tot op 157°-160° C, waarbij de olie in de loop van 6-8 uur geheel vast wordt. Zodra dit punt bereikt is, laat men de olie tot 130° C afkoelen en houdt ze dan zo lang op deze temperatuur, ongeveer 24 uur, tot ze voldoende vast en droog geworden is.

Witte factis

Raapolie	100	dl
Chloorzwavel	20-25	dl
(afhankelijk van het joodgetal van de olie)

Men voegt eerst een derde deel van de chloorzwavel toe en laat deze hoeveelheid uitreageren, waarbij men goed af moet koelen. Hierna voegt men in gedeelten de rest van de chloorzwavel toe en tevens enige delen magnesia.

Het eindproduct wordt fijn gemalen.

HEBBEN

Gummiringen voor conservenblikjes

Voor het afdichten van bodem en deksel van blikjes, die niet dichtgesoldeerd worden, maakt men dunne ringen van een smeltbare caoutchoucmassa.

Recept no. 1.
Caoutchouc	12	dl
Balata	4	dl
Zwaarspaat	84	dl

Recept no. 2.
Caoutchouc	18	,6	dl
Balata	6	,2	dl
Kaoline	75	,2	dl

Recept no. 3.
Caoutchouc	75	dl
Bijenwas	25	dl
Kaoline	305	dl

Recept no. 4.
Caoutchouc	16	,5	dl
Witte factis	1	,3	dl
Krijt	16	,5	dl
Zwaarspaat	65	,8	dl

Waskit voor hout

Gesmolten bijenwas	4	dl
Loodwit, dik in lijnolie
gemalen	5	dl

Waskit voor steen

Paraffine	30	dl
Colophonium	20	dl
Wit zand	25	dl
Carborundumpoeder	15	dl
Tripel	10	dl

Waskit voor gietijzer

Paraffine	20	dl
Carnaubawas	10	dl
Colophonium	20	dl
IJzervijlsel	40	dl
Grafietpoeder	10	dl

Waskit voor glas en metaal

Bijenwas, gebleekte	2	dl
Colophonium	4	dl
Venetiaanse terpentijn	1	dl
Engels-rood	4	dl

Waskit voor hout in diverse kleuren

Kabelwas

Paraffine	75	dl
Montaanwas, geraff.	2	dl
Colophonium	23	dl

Zadelmakerswas

Gebleekte bijenwas	8	dl
Colophonium	6	dl
Olijfolie	1	dl

Glasets-dekwas

Bijenwas	63	dl
Syrisch asfalt	16	dl
Paraffine	6	dl
Bourgondische hars	6	dl
Venetiaanse terpentijn	9	dl

Glasets-deklak

Asfalt	50	dl
Colophonium	50	dl
Bijenwas	15	dl
Venetiaanse terpentijn	10	dl
Terpentijnolie	100	dl

Modelleerwas

Voor de zomer:
Bijenwas (gebleekte)	80	dl
Venetiaanse terpentijn	16	dl
Sesamolie	4	dl

Voor de winter:
Bijenwas	70	dl
Venetiaanse terpentijn	22	dl
Sesamolie	8	dl

Kneedwas

Bijenwas	71	dl
Schapentalg	11	dl
Colophonium	11	dl
Pigment	7	dl

Batikwas

Gewone:
Colophonium	70	dl
Bijenwas	20	dl
Japanwas	10	dl
Voor alkalische verfbaden:
Colophonium	70	dl
Bijenwas	15	dl
Ceresine	15	dl
Buigzame:
Colophonium	60	dl
Japanwas	20	dl
Rundvet	20	dl
Voor alcoholische verfoplossingen:
Paraffine	60	dl
Ceresine	10	dl
Japanwas	30	dl

Drijfriem-was

Wolvet	60	dl
Rundvet	50	dl
Colophonium	10	dl
Traan	40	dl
Ricinusolie	20	dl

HEBBEN

Skiwas

Conserveerwas:
Houtteer	1	dl
Afvalwas	1	dl
Stijgwas:
Talg	55	dl
Ceresine	15	dl
Colophonium	30	dl
Glijwas:
Paraffine	60	dl
Ceresine	16	dl
Talg	14	dl
Talcumpoeder	10	dl

Was-nabootsingen

Ongereinigd montaanwas	40	dl
Zwaarspaat	60	dl
Aardverf	1-5	dl

Met een donkerbruine verf verkrijgt men een massa, waarmee chocoladefiguren nagebootst kunnen worden. Deze figuren smelten ook in de hete zomer niet en zijn dus voor etalagedoeleinden zeer geschikt. De gegoten voorwerpen kunnen gemakkelijk uit de vormen genomen worden.

Persmassa volgens Ford

Sojabonenmeel	330	dl
Fenol	250	dl
Formaldehyde	250	dl
Houtmeel	300	dl
Ammoniak	30	dl
Kalk	25	dl

De massa wordt in een kneedmachine gekneed tot ze bijna homogeen is, dan voegt men zoveel kleurstof toe als nodig is en enkele duizendste delen zinkstearaat en stearinezuur om het kleven aan de persvormen te verhinderen. De massa wordt fijn gemalen en in hydraulische persen heet geperst.

Waskoord voor de gieterij

Montaanwas Nova	10		dl
Bijenwas	10		dl
Paraffine 40°/42° C	20		dl
Lanoline	5		dl
Nigrosine	0	,5	dl

Plastische massa

Gedestilleerd water	133	dl
Zinkwit	17	dl
Japanwas	33	dl
Paraffine-olie	40	dl
Zwavel	107	dl
Kaoline	68	dl
Kleurstof	7	dl

Gummi-overschoenen

a. Reinigingsmiddel
Carnaubawas	1	,0	dl
Bijenwas	0	,5	dl
Marseillaanse zeep	0	,5	dl
Borax	0	,5	dl
Witte stroop	0	,3	dl
Kokend water	25	,0	dl
Terpentijnolie	10	,0	dl

De wassen worden bij een zo laag mogelijke temperatuur gesmolten, de zeep, de stroop en de borax lost men in deze volgorde in het kokende water op en giet deze oplossing onder goed roeren bij de wassmelt. Men laat onder roeren afkoelen, en voegt de terpentijnolie toe wanneer de massa nog slechts lauwwarm is.

b. Reparatielak
Spiritus	240	dl
Nigrosine, oplosb.in spiritus	2	dl
Nigrosinebase BT	50	dl
Benzol	180	dl
Aceton	200	dl
Xylol	570	dl
Vinapas B, P. 50 T	500	dl

Het nigrosine wordt in de spiritus opgelost, de nigrosinebase in het benzol, de beide oplossingen worden gemengd en aan dit mengsel voegt men de verdere bestanddelen toe. Tenslotte filtreert men door een linnen doek.

HEBBEN

Gummidoek-strijkmassa

Zwart:

Latex 75 %	130		dl
Colloïdale zwavel 85 %	2		dl
Zinkoxyde (speciaal)	3		dl
Dixie Clay (China clay)	80		dl
Vulkacit P	0	,5	dl
Vulkacit 774	0	,5	dl
Ramacit WD geconc.	10		dl
Carbon black	5		dl
Vultamol-oplossing 10%	50		dl
Water	50		dl

Wit:

Latex 75 %	130		dl
Colloïdale zwavel 85 %	2		dl
Zinkoxyde (speciaal)	2		dl
Krijtwit	50		dl
Titaandioxyde	10		dl
Vulkacit P	0	,5	dl
Vulkacit 774	0	,5	dl
Ramacit WD geconc.	10		dl
Vultamol-oplossing 10%	15		dl
Water	10		dl

Doorschijnend:

Latex 75 %	130		dl
Colloïdale zwavel 85 %	2		dl
Zinkoxyde (speciaal)	1		dl
Vulkacit P	0	,5	dl
Vulkacit 774	0	,5	dl
Ramacit WD geconc.	10		dl
Vultamol-oplossing 10%	8		dl

De opgebrachte gummilagen worden bij 110° C gedurende 10-15 minuten gevulcaniseerd.
Het oppervlak van gummi doek kan nog aanmerkelijk verbeterd worden door met de volgende oplossing te lakken:

Acronaal L 100	600-500		dl
Latexmengsel	100-200		dl

Na het opbrengen juist als de massa zelf vulcaniseren.
De tevoren genoemde strijkmassa's kunnen voor het impregneren van weefsel gebruikt worden. Hiervoor is het beter een middel als Igepon T toe te voegen en wel 1-2 % van het poeder, berekend op de hoeveelheid water, die zich in het mengsel bevindt.

Gummimassa voor het impregneren van jute zakken

Latex 75 %	130		dl
Colloïdale zwavel 85 %	2		dl
Krijtwit	75		dl
Zinkoxyde (speciaal)	3		dl
Ramasit WD geconcentr.	8		dl
Vulkacit P	0	,4	dl
Vulkacit 774	0	,4	dl
Phenylbetaphtylamine	0	,8	dl
Vultamol-oplossing	10		dl
Water	15		dl
Igepon T, 2 % van het aanwezige water.

10- 15 minuten bij 110° C in hete lucht vulcaniseren.

Rubber drijfriemen en transportbanden

Latex 75 %	130	dl
Colloïdale zwavel 85 %	2	dl
Zinkoxyde (speciaal)	3	dl
Phenylbetanaphtylamine	1	dl
Igepon T 1-2 %, berekend op de totale hoeveelheid water.
Vulkacit TR	1	dl
Vultamol-oplossing 10 %	5	dl
Water	10	dl

De hoeveelheid water (gedestill.), die nodig is om de massa voldoende vloeibaar te maken voor de strijkmachine, hangt vooral van de soort latex af. Hierdoor wisselt ook de hoeveelheid Igepon, daar deze van de hoeveelheid water afhangt.

Het geïmpregneerde weefsel wordt gedurende 15-18 minuten in een pers bij 3,5 at gevulcaniseerd. De gummilagen moeten voor het vulcaniseren goed gedroogd worden.

Rubbermassa voor luchtballons

Latex 75 %	130		dl
Colloïdale zwavel 85 %	1	,5	dl
Zinkoxyde (actief)	0	,6	dl
Vulkacit P extra N	1	,0	dl
Vulkanechtblauw GG	1	,5	dl
Vultamol-oplossing 10 %	3	,5	dl
Latekoll, 0,2 tot 1 % van het water

De massa wordt met zoveel water verdund tot op de dompelvormen een voldoend dikke laag blijft hangen.

Preservatiefs

Latex 75 %	130		dl
Colloïdale zwavel	1	,1	dl
Zinkoxyde (actief)	0	,6	dl
Vulkacit 774	0	,36	dl
Vultamol-oplossing 10 %	5	,0	dl
Latekoll, 1-2 % berekend op de hoeveelheid water. In water bij 90° C 15 minuten vulcaniseeren.

Eboniet-bekledingen

Latex 75 %	130	dl
Kaoline	30	dl
Colloïdale zwavel 85 %	45	dl
Vulkacit CT	2	dl
Vultamol-oplossing 10 %	30	dl
Water	25	dl
In hete lucht bij 150° C gedurende 6 uur vulcaniseren.

Gummihandschoenen

Latex 75 %	130		dl
Colloïdale zwavel	2		dl
Zinkoxyde (speciaal)	2		dl
Vulkacit P extra N	1		dl
Krijtwit	30		dl
Titaandioxyde	5		dl
Cadmiumrood GG	0	,33	dl
Vultamoloplossing 10 %	9		dl
Water	9		dl
Latekoll 1-2 % van het water. In heet water bij 95° C 30 minuten vulcaniseren.

Rubberzolen

Latex 75 %	130		dl
Colloïdale zwavel 85 %	2	,5	dl
Vulkacit P	0	,5	dl
Vulkacit 774	0	,5	dl
Zinkwit roodzegel	5		dl
Kaoline	100		dl
Vultamol-oplossing 10 %	15		dl
Water	45		dl
De massa laat men eerst bij gewone temperatuur drogen, hierna wordt 20 minuten bij 110° C in hete lucht gevulcaniseerd.

HEBBEN

Hfst.17 - Rubber, plastische stoffen en was

• Rubber, plastische stoffen en was [1]

Hospitaaldoek - Rubberstoffen - Witte rubber - Witte binnenbanden - Auto binnenband - Transparante rubber - Rubber voor bandenkarkassen - Massieve banden - Loopvlak - Rubberriemen - Rubberriemen bewaren - Eboniet voor kammen - Zwarte rubberzolen - Zwarte gummibakken - Harde witte gummizolen - Zeer goede zwarte schoenzolen - Rubber badmutsen - Zachte gummisponzen - Gummipakking - Rubber voor elektrische kabels - Rubber voor wringerrollen - Rubberdraad - Regenjassenrubber - Heetwaterflesschen Radeergummi - Namaak peau de suède

• Rubber, plastische stoffen en was [2]

Doorschijnende rubber - Zwarte latex - Rubber met nitrocellulose - Rubbercement - Zwarte kleefstof voor het doubleeren van kunstleder - Zwarte kleefstof voor het doubleeren van rubber - Rubber (tegen olie bestand) - Zegellak - Goudzegellak - Luxe zegellak - Flesschenlak - Bakeliet-perspoeder - Bindmiddel voor kunstkurk - Benzylcellulose=perspoeder - Tanden-afdrukwas - Lijmcompositie voor speelgoed - Buigzame was - Entwas - Schoonmakerswas - Draadwas - Bijenwas-vervangmiddel - Kaarsen

• Rubber, plastische stoffen en was [3]

Over: Caoutchouc - Was - Plastisch versus Elastisch - Grondstoffen - Was

• Rubber, plastische stoffen en was [4]

Bruine factis - Witte factis - Gummiringen voor conservenblikjes - Waskit voor hout - Waskit voor steen - Waskit voor gietijzer - Waskit voor glas en metaal - Kabelwas - Zadelmakerswas - Glasets-dekwas - Glasets-deklak - Modelleerwas - Kneedwas - Batikwas - Drijfriemwas - Skiwas - Was-nabootsingen - Persmassa volgens Ford - Waskoord voor de gieterij - Plastische massa - Gummi-overschoenen - Gummi-strijkmassa - Gummimassa voor het impregneren van jute zakken - Rubber drijfriemen en transportbanden - Rubbermassa voor luchtballons - Preservatiefs - Eboniet-bekledingen - Gummi-handschoenen - Rubberzolen

De inleiding is van belang voor het gehele boek, sla deze dus niet over

• Inleiding

Belangrijk

Voorkom ongelukken!
Gevaarlijk vergiftige stoffen worden bij het recept aangegeven. Men mag echter nooit vergeten dat alle chemicaliën relatief gevaarlijk zijn. Na het werken met chemicaliën moet men dus in ieder geval de handen wasschen, gedurende het werk mag men met de handen niet aan de oogen komen. Bij het werken met brandbare vloeistoffen mag volstrekt geen vuur in het vertrek aanwezig zijn.

Aanvulling door vindikhier.nl
Beslist lezen!
Op deze website geven wij de oorspronkelijke tekst weer van het boek 'mengen en roeren, verschenen in 1936. Lees vooral de inleiding met onderwerpen als verwarmen (boven waterbad, ofwel au bain-marie) en andere veiligheidszaken. Gebruik beschermende kleding, handschoenen en veiligheidsbril bij het werken met gevaarlijke stoffen.
Sommige recepten of in recepten vermelde stoffen zijn wellicht in onbruik geraakt, niet meer verkrijgbaar, niet meer toegestaan of zelfs ronduit gevaarlijk.
Denk daarbij aan bijvoorbeeld asbest. Maar ook aan gevaarlijke stoffen als arsenicum en strychnine. Ga dus geen recepten namaken zonder kennis van zaken of met gevaarlijke of verboden stoffen. Met andere woorden:

'DON'T TRY THIS AT HOME'

Wij onthouden ons van iedere verantwoordelijkheid, met betrekking tot fouten in de informatie, eventuele schadelijkheid van vermelde stoffen en eventuele schadelijke gevolgen van het werken met deze stoffen of van het opvolgen van de recepten in dit boek. Ons motto is slechts: Laat oude kennis niet verloren gaan.

'Enjoy Life'