Vloeibare zeep
Men kan uitgaan van een mengsel van een derde deel cocosvet en twee derde deel sojaboonenolie, Men verzeept bijvoorbeeld:

Sojabonenolie	10,75 dl
Cocosvet	5 dl
Kaliloog van 50° Bé	7,87 dl

De gevormde zeep wordt in 77 dl water opgelost, waaraan met 0,5 dl potas toegevoegd heeft.

Een andere zeep kan men maken van:

Cocosvet	10,75 dl
Ricinusolie	5 dl
Kaliloog van 50° Bé	7,48 dl

De zeep wordt in 76 dl water opgelost, waaraan met 0,5 dl potas toegevoegd heeft.
 of:

Cocosvet	8,5 dl
Oliezuur	5 dl
Kaliloog van 50° Bé	7,3 dl

Na verzeeping lost men de zeep in 77 dl water en 0,5 dl potas op.

Bij deze soort verzeeping kan men zien, dat na het mengen van de verschillende bestanddelen de temperatuur slechts zeer langzaam stijgt.

Bij de lage temperatuur verloopt de verzeping zeer langzaam en er komt dus weinig warmte vrij. Naarmate de temperatuur stijgt verloopt het verzepingsproces sneller en hierdoor komt weer meer warmte vrij. Men ziet dan dat wanneer de temperatuur van ongeveer 65℃ bereikt is, de temperatuur zeer snel tot ongeveer 85℃ stijgt. Bij deze temperatuur wordt nu het grootste deel van het vet verzeept en de hoeveelheid warmte, die vrij komt, wordt van nu af aan weer minder, daar niet zo veel onverzeept vet meer aanwezig is. De temperatuur stijgt nu nog langzaam tot 94 à 96℃, waarna de ketelinhoud begint af te koelen. Bij dit punt mogen slechts nog sporen onverzeept vet aanwezig zijn. Is er nog te veel vrij vet in de zeep, dan moet dit door krachtig roeren tot verzeping gebracht worden.

In het begin is de massa in de ketel zeer dik, wordt dan meer dunvloeibaar en bij het verder verzepen wordt de massa dan weer dik. Op dit punt zet men het roerwerk gedurende enige minuten stil en men onderzoekt de zeep op vrij vet en vrije loog. De zeep moet op dit punt op de tong een scherpe bijtende smaak hebben. In het laboratorium kan men de onderzoeking natuurlijk precies uit laten voeren. Een kleine hoeveelheid zeep wordt in water opgelost.
De oplossing moet geheel helder zijn; een troebele oplossing duidt op onverzeept gebleven vet. Indien men te weinig loog gebruikt heeft, vindt men in dit geval geen loog meer en men moet het ontbrekende als loog van 30° Bé nog toevoegen. Door roeren wordt de verzeping dan beeindigd. Dit kan voorkomen wanneer de kaliloog door te lang staan uit de lucht koolzuur opgenomen heeft en dus gedeeltelijk uit potas, kaliumcarbonaat, bestaat.

Tenslotte moet de zeep een kleine overmaat van loog bevatten.

Wanneer de overmaat loog te groot is, moet het teveel geneutraliseerd worden. Hiertoe voegt men aan de zeep de berekende hoeveelheid cocosvet of beter nog oliezuur toe. Na ongeveer 15 minuten roeren neemt men weer een proefje en kijkt of de zeep nu goed is.

Een op deze wijze gekookte zeep bevat ongeveer 65% vetzuur. Door met de drievoudige hoeveelheid zacht water te verdunnen verkrijgt men een vloeibare zeep met ongeveer 16% vetzuur. Bij een goed gekookte grondzeep is deze vloeibare zeep dan practisch neutraal. Daar ook de kleinste hoeveelheid onverzeept vet in een vloeibare zeep zeer onaangenaam is, verzeept men dikwijls met een overmaat loog, verdunt de zeep en neutraliseert nu de te sterk alkalische vloeibare zeep met zure Turksch-roodolie. Hiermede verloopt de neutralisatie ogenblikkelijk en volledig.

Een vloeibare zeep met minder vetzuur kan men maken door de zeep met suikeroplossing te verdunnen.

Men verzeept bv.:
Palmolie	80 dl
Zonnebloemolie	50 dl
Kaliloog van 50° Bé	52 dl

De zeep wordt genautraliseerd en gemengd met een oplossing van:

Suiker	200 dl
Potas	10 dl
Kaliumchloride	10 dl
Water	1000 dl

Vloeibare shampoo's
Colophonium WW	1,2 dl
Cocosvet	2,5 dl
Glycerine	16,2 dl
Olijfolie	13,0 dl
Kaliloog van 38° Bé	9,6 dl
Water	57,5 dl

Een teerzeep verkrijgt men door aan de vloeibare zeep een teeroplossing toe te voegen. De oplossing bestaat uit:

Houtteer	250 dl
Natriumbicarbonaat	15 dl
Water	1000 dl

Het mengsel laat men enige dagen op een warme plaats staan en wordt dan gefiltreerd.
De zeep wordt met een in water oplosbare bruine aniline kleurstof bruin gekleurd.

De fabricatie van deze shampoo's, waarvoor men natuurlijk vele andere vetcombinaties gebruiken kan, geschiedt het beste in een geëmailleerde ketel die dubbelwandig is en met stoom van enige atmosferen verwarmd kan worden. De vetten worden eerst gesmolten en op 70-80℃ verwarmd en dan met de kaliloog van 38gr Bé verzeept. Na volledige verzeping wordt het gehalte aan vrije loog op 0,05 tot 0,15% Na₂0 gebracht.

Hierna wordt de zeep met condenswater of gedistilleerd water verdund, de glycerine wordt toegevoegd en men laat afkoelen.

Tenslotte voegt men het parfum en eventueel medicamenten toe en doet de zeep in hoge reservoirs waarin de verontreinigingen kunnen bezinken. De heldere zeepoplossing wordt dan na enigen tijd afgetapt. Het klaren van de zeep moet bij zo laag mogelijke temperatuur plaats vinden om te voorkomen dat de zeep later bij koud weer troebel wordt. In het algemeen verkrijgt men, door met een ½- tot 1-pcts potaschoplossing te verdunnen, zepen, die gemakkelijk helder worden.

Terwijl men vroeger voor het kleuren van zeep, emulsies en dergelijke producten op kleurstoffen aangewezen was, die het plantenrijk en het dierenrijk ons leveren, worden tegenwoordig kunstmatige kleurstoffen te kust en te keur gemaakt. Deze hebben het voordeel steeds volkomen gelijkmatig geleverd te worden, zoodat men steeds precies weet hoeveel men toe moet voegen om een bepaalde tint te krijgen.

Het kleuren van zeep heeft op de kwaliteit natuurlijk in het geheel geen invloed. Dergelijke artikelen zijn echter veel gemakkelijker te verkopen wanneer ze een voor het oog aangenaam uiterlijk hebben. Zepen, die voor de industrie bestemd zijn, laat men gewoonlijk ongekleurd.

Hier en daar gebruikt men tegenwoordig voor groen nog het chlorophyl, dat in drie soorten in de handel komt, namelijk oplosbaar in water, in spiritus en in olie.
Chlorophyl is echter zeer slecht lichtecht en de kleurstof is in verhouding tot de anilinekleurstoffen, die het kunnen vervangen, veel te duur. Ook voor rood en geel gebruikt men in enkele gevallen natuurlijke kleurstoffen, bv.: carmijn, kermes, curcuma en alkannine.

Voor enige soorten zeep wordt voor het kleuren nog pigment gebruikt, dus onoplosbare verfstof. Deze moeten natuurlijk ook onder invloed van alkali niet verkleuren. Het zijn dan ultramarijnblauw, vermiljoen en ijzeroxyderood.

De vaste bijna watervrije zepen kan men kleuren met kleurstoffen, die in water of in olie oplosbaar zijn, de vloeibare zeepen kleurt men steeds met in water oplosbare kleurstoffen. De hoeveelheid, die men nodig heeft, is gewoonlijk zeer klein. Men mag niet vergeten dat de kleurstof in de zeep gewoon opgelost is en niet, zooals bij het verven van weefsels geschiedt, chemisch gebonden wordt. Zeep met te veel kleurstof zal dus afgeven.

De volgende kleurstoffen worden gebruikt: rhodanine, cyaninegroen, metanilgeel, alizarineblauw , Bismarckmetanilgeel, alizarineblauw , Bismarckbruin, fluoresceïne, violamine, zuur violet, enz. Nu zijn de kleuren, afhankelijk van de fabriek die de kleurstoffen maakt, steeds iets verschillend. In het algemeen bestelt men de kleurstof onder opgave van de gewenste tint en precies het doel waarvoor de kleurstof gebruikt moet worden. Hierdoor alleen is het mogelijk steeds de juiste soort te krijgen. De kleurstoffabrikanten weten precies voor welke doeleinden een bepaalde soort kleurstof geschikt is.

• Zeep en Reinigingsmiddelen 2

• Zeep en Reinigingsmiddelen 3

• Zeep en Reinigingsmiddelen 4

• Zeep en Reinigingsmiddelen 5

• Zeep en Reinigingsmiddelen 6

• Zeep en Reinigingsmiddelen 7

• Zeep en Reinigingsmiddelen 8

• Zeep en Reinigingsmiddelen 9

• Inleiding