Teerzeep, teershampoo en teerzalf

Teerzalf is geen trekzalf
Teerzalf is niet hetzelfde als trekzalf hoewel het allebei teerproducten zijn. Trekzalf is op basis van schalieolie (ichtammol) en koop je simpel bij de drogist. Je gebruikt het bij eczeem en steenpuisten.
Teerzalf is op basis van koolteer of houtteer en wordt voorgeschreven bij eerder genoemde huidproblemen.

Zelf bruine teer winnen

Het begint bij teer
Teer is het belangrijkste bestanddeel van de zeep die je wilt maken. De teer haal je uit hout dat veel hars bevat. Dennenhout is hiervoor zeer geschikt, evenals de schors van de berkenboom. Je hebt vast wel van berkenshampoo gehoord. Op zich is het zelf winnen van de teer helemaal niet moeilijk, het hoorde er vroeger zelfs bij als oude volksvlijt, zolang je maar een paar zaken in acht neemt. Een heel belangrijke is dat je de teer wint onder afsluiting van zuurstof. De beschrijving lees je hieronder.

De winning van teer
Door verhitting van de harshoudende grondstof in een zuurstofarme omgeving komt de teer vrij. Het is zo'n simpel proces, dat het gemakkelijk zelf te doen is.

• Je neemt een oude pan met goed afsluitend deksel. In de bodem heb je rond het midden een aantal gaatjes geboord. De pan stop je zo vol mogelijk met stukjes dennenhout, vooral de stukken waar veel hars in zit.
• Je graaft een gat in de grond en drukt daar een oud conservenblik in met de opening naar boven en de bovenzijde gelijk met de grond.
• Daar boven plaats je de pan met dennenhout, de geboorde gaatjes precies boven het ingegraven blik.
• Om en tegen de pan bouw je een houtvuur dat je toch zeker enkele uren laat branden. Door de hitte in de pan zal het hout verkolen en druppelt eerder genoemde hars als bruine teer door de bodemgaatjes in het conservenblik. Je haalt de pan pas weg als alles helemaal afgekoeld is.

Als je op deze manier je teer wil winnen, doe dit dan alleen als je op de ruimte woont om ruzie met de buren te voorkomen. Bruine teer is overigens ook gewoon te koop in de vakhandel. Vraag naar pure Stockholmer teer.

Eigenschappen
De eigenschappen van je gewonnen teerproduct is antibacterieel en geschikt om te verwerken in zeep, shampoo, zalf, enz. Als je zelf je eigen zeep of shampoo wil maken, is er volop informatie op internet te vinden. Je kunt er dan zelf de door jou gewenste hoeveelheid gewonnen bruine teer aan toe voegen. Doe dit wel met mate, niet hoger dan een aandeel van 5-10% teer.

Voordelen & nadelen teerzeep

Gebruik, bijwerkingen en weetjes
Nadelen bestonden vroeger niet bij teerzeep, want men wist niet beter. Toch zijn er een aantal zaken waar je op moet letten als je teerproducten wil gaan gebruiken.

• Bij mensen met een gevoelige huid kan teerzeep, teershampoo of teerzalf zelf huidirritatie opwekken terwijl het dat nu juist moet tegen gaan. Eerst even op een klein stukje testen dus. Overigens verdwijnt die irritatie meestal vanzelf binnen enkele dagen. Dan is je huid er aan gewend geraakt.
• Het gebruik van teerzeep of teerzalf kan de gevoeligheid voor zonnebrand vergroten. Ook als je het er al afgewassen hebt. Want de bestanddelen in teer- en koolteerproducten blijven binnen de huid gedurende ten minste 24 tot 72 uur actief. Als je hier mee rekening houdt, is er niets aan de hand. Dus goed afdekken als je toch de zon in gaat.
• Hoewel gebruikt voor de behandeling van huidaandoeningen, moet je teerproducten niet gebruiken op geïnfecteerde plekken zoals wonden en blaren.
• Teer kan je huid iets verkleuren en als je haar grijs is, ook je haar een iets bruinige kleur geven.
• Teer kan vlekken geven in je kleding en beddengoed.
• De typische geur van teer vindt niet iedereen even prettig.
• Hoewel het even werd aangenomen heeft onderzoek uitgewezen dat teerproducten niet kankerverwekkend zijn.

Zalf met teer
De teerzalf die je van een dokter meekrijgt bevat hoogstwaarschijnlijk koolteer, dat zie je snel aan de zwarte kleur. Medicinale (kool) teerzalven bevatten meestal 10 tot 20 procent koolteer en als de zalf op houtbasis is, dan bevat deze gewoonlijk 3 tot 5 procent houtteer. De bruine teer, gemaakt van harshoudend hout, is medisch verantwoord.

De toegepaste teer wordt verwerkt in een vette, verzachtende en verzorgende crème. Vaak wordt hiervoor lanettezalf of vaseline lanettezalf gebruikt.

Teerzeep uit de winkel
Hoe zit het eigenlijk met teerzeep en andere producten als teershampoo die je in de winkel koopt? Wel...daar is veel veranderd.

De echte koolteerzeep zoals die vroeger bestond, is niet meer vrijelijk in de winkel te krijgen. Dat heeft te maken met wetgeving vanuit de Europese Unie.

Waar de bekende Wrights coaltar Soap beroemd om was, is er nu geen koolteer meer in de zeep te vinden. Het aandeel koolteer is dus 0 procent, de toegevoegde geurstof moet je het tegendeel doen geloven. Jammer van deze eens zo geliefde zeep die in 1860 ontstond als Wrights koolteer zeep en een bijproduct was van het proces voor de distillatie van steenkool. Men zag dit bijproduct als een zeer goede behandeling voor huidproblemen.

Terwijl het aandeel van koolteer in Wrights koolteerzeep indertijd hoog was, bestaat de zeep nu uitsluitend uit:
- natrium tallowate (uit schapen- of rundervet)
- Natrium cocoaat (palmolie)
- Glycerine (suiker-alcohol)
- Natriumchloride
- EDTA (conserveermiddel)
- Pigmenten
- Koolteergeur
Dit heeft dus niets meer met koolteerzeep te maken.
Met het recept voor een origineel - puur natuur - teerzeep op deze pagina zit je goed.