Harde spirituslak

Gebleekte schellak	20 dl
Sandarak	38 dl
Manillacopal	32 dl
Colophonium W.W.	10
Spiritus	125 dl
Tetrachloorkoolstof	30 dl

Strohoedenlak

Elemi-hars	50 dl
Colophonium	45 dl
Sandarak	30 dl
Schellak	5 dl
Ricinusolie	12 dl
Spiritus	860 dl

Overdruklak

Mastik	6 dl
Colophonium	12 dl
Sandarak	25 dl
Kalk-hardhars	1 dl
Venetiaanse terpentijn	25 dl
Spiritus	75 dl

Vioollak

Sandarak	78 dl
Elemi-hars	31 dl
Mastik	98 dl
Ricinusolie	48 dl
Venetiaanse terpentijn	20 dl
Spiritus	980 dl

Water-schellakvernis

Borax	20 dl
Schellak	60 dl
Water	160 dl

Onder verwarmen zolang roeren tot de schellak geheel opgelost is.

Matlak

2 dl schellak worden in 10 dl spiritus opgelost. Aan de oplossing voegt men ½ dl gesmolten gallipot toe. Hiernaast smelt men 0,2 dl gele bijenwas met 0,1 dl olijfolie en giet de 45℃ warme schellakoplossing bij de wassmelt. Door goed roeren worden de beide stoffen verenigd.

Etiketten-matlak

Gebleekte schellak	24 dl
Glycerine	5 dl
Gallipot	5 dl
Spiritus	45 dl
Ether	21 dl

Accaroid-matlak

Accaroidhars (rood)	35 dl
en
Manillacopal	34 dl
Spiritus	66 dl

worden gescheiden opgelost en gefiltreerd. Hierna mengt men de beide oplossingen. De lak is ook als bruine spiritus-matlak bekend. Door de lak met iets nigrosine te kleuren en met niet te veel roetzwart te malen verkrijgt men een goed dekkende zwarte spirituslak.

Watervaste lak voor vissnoer

Nitrocellulose	100 dl
Ricinusolie	250 dl
Amylacetaat	400 dl
Magnesiumcarbonaat	2 dl
Methylalcohol	600 dl

Papierlak

Sandarak	5 dl
Venetiaanse terpentijn	3 dl
Spiritus	15 dl

Wanneer bij het afwerken van hout de natuurlijke houtnerf zichtbaar blijft, wordt het hout in het algemeen gebeitst, dus gekleurd; dikwijls om het er ouder te doen uitzien, dikwijls ook om minder dure soorten hout het uiterlijk van dure houtsoorten te geven. De beitsen bevatten als oplosmiddel voor de kleurstof water, spiritus, benzol, olie of lak.

Voor de benzolbeitsen lost men een anilinekleurstof, die in vet oplosbaar is, in benzol op. De concentratie wisselt van ½ tot 10 %, afhankelijk van de tint die men wil bereiken. Voor de spiritus- en waterbeitsen neemt men de kleurstoffen die hierin oplosbaar zijn.

Na het beitsen wordt het hout dikwijls nageschuurd en dan met een poriënvuiler behandeld. Deze wordt met een pigment zo precies mogelijk op kleur gemaakt. Na de poriënvuller komt een laag slijplak, hierna een schellaklaag om te verhinderen dat de kleurstoffen doorslaan. Op de schellaklaag brengt men dan een of meer lagen blanke lak op, waarvan de soort en de kwaliteit van de prijs van het werk afhangen. De laatste laklaag kan glanzend of dof zijn, kan eventueel ook gepolijst worden.

Poriënvuller

Siccatief	24 dl
Terpentijn	40 dl
Lijnolie	80 dl
Kwartsmeel	250 dl
Gemalen asbest	150 dl

Voor het op kleur brengen kan men een deel van het asbestpoeder door een pigment vervangen.

Voor het gebruik verdunt men de poriënvuller met terpentijnolie of petroleumdestillaat en brengt het met een kwast op. Na ongeveer 20 min wrijft men de overmaat met een lap dwars op de houtnerf weg en laat dan goed drogen.

Oliebeits

Terwijl de waterbeitsen ook oplosbare kleurstoffen bevatten, die in het algemeenen beter lichtecht zijn dan de benzolbeitsen en niet doorslaan, neemt men voor de oliebeitsen gewoonlijk pigmenten die slecht dekken en meer een doorschijnende laag geven. De ombra- en siennasoorten dekken slecht en geven bruikbare oliebeitsen of olieglazuur. Men maalt het pigment met lijnolie tot een stijve pasta en verdunt dan met terpentijnolie onder toevoegen van siccatief. Met deze oliebeits blijft de houtnerf niet zo fraai zichtbaar als bij de opgeloste beitsen. Het werk is echter goedkooper daar de poriën tegelijkertijd gevuld worden.

Lakbeits

Hier kan men eigenlijk niet meer van beitsen spreken, daar de kleurstof in de laklaag blijft en niet in het hout binnendringt. Voor zeer goedkoop werk wordt dit materiaal toegepast. Men lost in olielak of in nitrolak eenvoudig een kleurstof op die in het oplosmiddel oplosbaar is en lakt hiermede de voorwerpen. Voor goedkoop speelgoed wordt deze methode vaak toegepast.

Het lakken van hout

Na het beitsen en het vullen van de poriën van het hout brengt men een laklaag op die gemakkelijk geslepen kan worden. Men schuurt deze laklaag tot het hout geheel glad en gesloten is, eventueel brengt men deze lak een tweede maal op. Wanneer men met nitrolakken werkt wordt hierop nu een laag van een goed hard wordende slijplak opgebracht, die dan met nat schuurpapier glad geslepen wordt. Enige lagen van deze lak telkens geslepen en tenslotte op hoge glans gepolijst, geven een zeer harde en weinig aan slijtage onderhevige laklaag. Wanneer men zich de moeite van het slijpen en schuren wil sparen spuit men in eens een dikke laag nitrolak op die goed vloeit en vult, waardoor men ineens een gesloten en glanzende laag verkrijgt.

Men kan hout ook met olielakken afwerken. Dit duurt door de lange droging zeer lang en de olielakken zijn bijna alle meer of minder sterk geel gekleurd, waardoor het uiterlijk van het hout steeds veranderd wordt. Ook is olielak nooit zo doorschijnend als nitrolak en de houtnerf komt dus niet zo fraai te voorschijn.

Indien een mat oppervlak gewenst wordt voegt men aan de olie- of nitrolak een hoeveelheid matpasta toe, die men verkrijgt door aluminiumstearaat of palmitaat met de juiste hoeveelheid oplosmiddel te laten zwellen.

• Lakken, Verven & Beitsen 1

• Lakken, Verven & Beitsen 2

• Lakken, Verven & Beitsen 3

• Lakken, Verven & Beitsen 4

• Lakken, Verven & Beitsen 5

• Lakken, Verven & Beitsen 6

• Lakken, Verven & Beitsen 7

• Lakken, Verven & Beitsen 8

• Lakken, Verven & Beitsen 9

• Lakken, Verven & Beitsen 10

• Lakken, Verven & Beitsen 12

• Lakken, Verven & Beitsen 13

• Lakken, Verven & Beitsen 14

• Lakken, Verven & Beitsen 15

• Lakken, Verven & Beitsen 16

• Inleiding